Fırsatlar ölçeklenmede, büyüme farklı ölçeklere dönüşmede… Nedeni ve Nasılı...

İlhamdaşlarım herkese merhabalar, bu hafta yine her hayalimizi ve yaşamdaki amaçlarımızı zenginleştirmede yardımcı olacağını düşündüğüm ölçeklendirme bakış açısı var. Sevgilerimle, Özgür Alaz

İş dünyasında, başarılı şirketlerin bir aranan özelliği vardır.

Neymiş bu aranan özellik?

İş ölçeklendirilebiliyor mu? İş modeli ölçeklendirilebilir bir iş modeli mi?

Basit dille, ölçeklendirilebilirlik, işin büyüme potansiyeline bakar. İş, büyük rakamlara ulaşabilir mi? Ve tabi, ölçeklendirmenin mantıklı olması için, iş büyük rakamlara ulaşırken, maliyetlerin daha az büyük rakamlara ulaşması gerekiyor.

İş dünyasında, ölçeklendirmeden anladığımız, 1’i 10 yapmak, 10’u 100 yapmak gibi düşünebiliriz.

Hayatlarımızda da benzer perspektiflerdeyiz. Bir şeyde büyümek demek, bir şeyde ilerlemek demek, onu 1’den 10’a çıkarmak, 10’dan 100’e çıkarmak demek.

Bugün, ölçeklendirmeye alternatif bir tanım geliştirmeye çalışacağım. Yaşam amacınızda, hayallerinizde ve işlerinizde kullanabileceğiniz alternatif bir büyüme bakış açısını düşüneceğiz.

Ölçeklendirmenin tek boyutta tanımı, elbette, biri on yapmaktır. Yani büyümedir.

Ancak, ne yaşam, ne işimiz, ne de hayallerimiz tek boyutta değildir.

Yaşama bakalım. Yaşam çok katmanlıdır.

Sözgelimi, yaşamı katman katman düşünürsek, en üst katmanda, yaşamın kendisinin olduğunu düşünebiliriz. Sonra belki, bakış açınıza göre, global dünyayı, uluslararası ilişkileri ve ülkeleri sayarız. Sonra, şehirler, mahalleler katmanları olabilir. Sonra pazarlar, kurumlar ve belki işletmeler diyebiliriz. Sonra, yetenekler, insanlar… ve en sonra da ilişkiler, bireyler diyebiliriz, bu katmanlara.

Diyelim ki, işiniz konforlu sandalye üretmek olsun.

İşi ölçeklemek ve işi büyütmek, ürettiğim konforlu sandalye sayısını arttırmayı amaçlar.

Bir sandalye üretiyorsam, 10 sandalye üretebildiğim zaman işi ölçeklemiş olurum.

Ne demiştik, yaşam çok katmanlı.

İşlerimizi, hayallerimizi, yaşamımızı bu katmanlara da ölçekleme yolumuz var.

“Nasıl ve ne şekilde?” diye sormadan birlikte düşünelim.

Konforlu sandalye üretiyorsam ve konfor yaratmayı biliyorsam,

• Konforlu alanlar, konforlu odalar da üretebilirim.

• Konforlu evler de üretebilirim.

• Konforlu mahalleler, konforlu şehirler de tasarlayabilirim.

• Konforlu ülke tasarlayabilirim.

• Her şeyin konforlusunu yapabilirim.

• Yaşamda konfor bulmayı işim yapabilirim.

Gördünüz mü, ne yaptım?

İşimi aldım

Onu farklı katmanlara taşıdım.

İşimin farklı katmanlarda aldığı hallerin olabileceklerini yazdım.

Yani işimi farklı ölçeklerde yeniden düşündüm.

Ölçeklendirmenin yeni tanımına ulaşmış oldum. Ölçeklendirmenin bence tanımı:

Ölçeklendirmek, hayallerinizi, işinizi ve yaşamınızı farklı ölçeklerde yeniden düşünmek ve hayallerinizi, işinizi ve yaşamınızı farklı ölçeklerde birarada yürütmektir.

Konforlu sandalye örneğine geri dönersem, bu arada, konforlu sandalyeyi üreten IKEA gerçekten bunu yapıyor. IKEA mahalleler kuruyor, AVMler işletiyor, işyerinde konfor konusunda danışmanlıklar yapıyor, kitaplar çıkarıp, yaşamda konfor üzerine raporlar yayınlıyor.

Pratik yapalım. Sizin gözünüzde yaşamın katmanlarında neler var. Benim sıraladığım katmanlar coğrafi/fiziksel katmanlardı. Ancak, katmanlar farklı şekillerde de olabilir. Ve daha önemlisi, işiniz bu katmanlarda neye benzerdi? Bu katmanlarda işinizi yapan kimler var?

Neden şimdi çok daha mümkün

Yapay zeka (yenilikler, belirsizlikler), işimi, hayallerimi elimden alacak mı?

Hepimizin aklında bu soru ve bu endişe var.

Bu soruya evet veya hayır yanıtım yok, ancak çözüm tahminim var.

Nietzsche’nin ünlü bir sözü var. “Uçuruma uzun süre bakarsanız, uçurum da size bakar” der Nietzsche.

Yani, yapay zeka, işimi almak için bana bakarsa, ben de yapay zekaya bakarım.

Bir yani daha…

Yapay zeka, işimi almak için çok daha yetenekli hale geliyor evet. Ama, ben de yapay zeka sayesinde işimi ölçeklemek için daha yetenekli hale geliyorum.

Siz bir IKEA mısınız? Değilsiniz? İşinizi, burada tanımladığım anlamıyla ölçeklendirmek o kadar kolay olmayabilir. Ancak, yapay zeka teknolojileri sayesinde, işleri ölçeklendirebilmek eskisi kadar pahalı değil. Yapay zeka, sizin işinizi kolaylıkla yapabiliyorsa, siz de yapay zeka ile farklı işleri muhtemelen daha kolay yapacaksınız.

Neden şimdi çok daha önemli?

Örneğim, “sağlıklı olmak” konusu olsun. Hepimize tanıdık gelecektir. Ancak, siz bu örneği, her şeye uyarlayabilirsiniz.

Kafamızda ölçekler mevzusu bir oturunca, sağlıklı olmak için sağlıklı beslenme ve spor dışında elimizde bir zenginlik oluyor. Mesela, mahallende sağlıklı alanları keşfetmek, ilişkilerini sağlıklı aktiviteler üzerine kurmak veya sağlık politikası hakkında bilgilenmek sana sağlıklı olma yolculuğunda yeni alanlar açacaktır.

Tersine, belki de sağlıklı olamamak konusundaki sorun sende değil, diğer ölçeklerdedir. Yani, evde sürekli burger sipariş verip cips yiyen bir ev arkadaşın varsa, sağlıklı birey olma yolculuğunun başarı şansı düşük olacaktır. Çıkmanız gereken yolculuk belki de farklı ölçekte “sağlıklı ev/aile” yolculuğudur. Hedeflerinizi belki de doğru ölçekte çözemiyorsunuzdur.

Öte yandan, ölçekler bakış açısı, hedeflerimizi daha değerli yapar. Örneğin, diyelim ki, sadece sağlıklı olmak için gösterdiğiniz çaba 10 olsun. Sağlıklı olmak, sağlık konusunda örnek olmak, sağlığı işim yapmak ve insanlara sağlıklı yol konusunda koçluk yapmak gibi bir hedefiniz varsa, bu yola gösterdiğiniz çaba muhtemelen 100 olur.

Öte yandan, katmanları, yeryüzünün katmanları gibi düşündüğünüzde, ölçeklenmek aynı zamanda köklenmek gibi olmuyor mu?

Ne dersiniz?

Bizler için fırsatlar ölçeklenmede, büyüme farklı ölçeklere dönüşmede…

Hepimize farklı ölçekleri düşünmede, keşfetmede ve farklı ölçeklere dönüşmede ilhamolsun.

Sevgilerimle

Özgür Alaz

Haftanın ilhamları

• Bu hafta Alive konferansında, “Yapay zeka evreninde yeni tasarım vizyonu” isimli bir sunum yaptım. Yapay zeka evreninde yaşam ve iş yapmak konularına meraklıysanız sunumu linkedin’den paylaştım.

• Instagram’da günlük hayatta bana ilham veren şeyleri paylaşıyorum. Takip etmek isterseniz.

• ilhamOlsun için bir whatsapp ve instagram kanalımızı haber vermek isterim. Burada ilhamOlsun’da paylaştıklarımın dışında, sevdiğim ve beğendiğim şeyleri paylaşıyorum. Instagram’dan üye olmak isterseniz, Whatsapp’tan takip etmek isterseniz linklerimiz.