Yapay zeka, bizi, ya çok akıllı ya da çok aptal yapacak. Ve bence akıllı tarafta kalmanın sırrı.
ilhamdaşlarım merhabalar. Yapay zeka her geçen gün hayatımızı değiştirken, iş yapma şeklimizi değiştirken, yapay zekanın giderek bizi daha zeki yapması için bir önerim var. Şimdiden ilhamolsun!
Yapay zeka, bizi, ya çok akıllı ya da çok aptal yapacak. Ve bence akıllı tarafta kalmanın sırrı.
Yapay zekanın yapabilecekleri konusunda her geçen gün şaşkınlığımız artmaya devam edecek. Yapay zekayı daha çok kullanacağız, yapay zekayla yaşamımız dönüşmeye devam edecek.
Ancak, bence, olay, her yeni yapay zeka aracını kullanmanın yani yapay zekadan fayda arayışının ötesinde, yapay zekayı kullanma biçimimizde…
Söz gelimi, ChatGPT’nin her sorunuza iyi yanıt verdiği bir dünya hayal edin. Gelin basitleştirmek için bir örnek üzerinden ilerleyelim. Diyelim ki, İngilizce öğreniyorsunuz ve ChatGPT her şeyinizi tercüme edebiliyor, yazdığınız yazıları iyileştiriyor ve hatta yazmak istediğiniz İngilizce şeyleri, kusursuz şekilde chatgpt’ye yazdırabiliyorsunuz.
Bu durumda zihnimiz ne olur? Kelime öğrenmek için motivasyonunuz kalmaz, zihninizdeki İngilizce ile ilişkili bağlantılar giderek zayıflar, çünkü bu konuda chatgpt sizin yerinize soruları yanıtlıyor. İngilizce ile ilgili zihninizdeki kasları kullanmadıkça, ingilizce yeteneğinde gerilersiniz.
ChatGPT gibi yapay zeka araçlarını kullanırken, bu tehdite dikkat çekmek isterim. Yapay zekayı kullanmak bizi daha aptal hale getirebilir. Yolun diğer yanında kalabilmek için kendi çözüm önerim, chatGPT gibi araçları “vurgulu” şekilde kullanmak.
Yani ezbere şekilde, “biz soracağız, chatGPT yanıtlayacak” değil. Biz, ondan bize öğretecek şekilde soracağız, ChatGPT’nin yanıtını vurgulu şekilde işleyeceğiz.
Peki, nasıl vurgulu şekilde kullanacağız? Olay, ilk olarak chatGPT komutlarımızı nasıl oluşturduğumuzda; ve ikinci olarak da zihnimizde. Gelin, çok basit bir örnekle birlikte bakalım ve birlikte düşünelim.
Örneğin “example” kelimesinin tercümesini ChatGPT’ye sordum. Ve bana normal cevabını verdi. Bu yazıdaki tezim, bu tarz otomatiğe alınmış zihinsel süreçlerin bizim düşünme kabiliyetimizi azaltacağıydı.
Peki ne yapacağız? Nasıl vurgulu şekilde komut yazacağız.
Mesela,
Öğrenme yolculuğu tasarlayacak şekilde sormak
"example" kelimesinin Türkçe tercümesi nedir? ve sonra bu kelimenin anlamını öğrenmek için bana bir soru sor ve yanıtıma geribildirim ver.
Neden bu şekilde yanıt verdiğini, neden bu şekilde bir düşünce ürettiğini de açıklatmak
ChatGPT’den sadece yanıt istememek, o yanıta nasıl ulaştığını ve nasıl bir ilişkilendirme yaptığını da sormak.
İlişkilerini sormak.
"example" kelimesinin Türkçe tercümesi nedir? "Example" kelimesinin, İngilizce'de ilişkili ve benzer anlamlı diğer kelimeleri de paylaş ve aralarındaki farkları açıkla.
Böylece “example” kelimesine gelmişken, o kelime ile ilişkili diğer kelimelerle de karşılaşmış olursun.
Biriktirmek
Sözgelimi, ChatGPT’ye kelime soruyoruz. Ona sorduğumuz kelimeleri aklında tutmasını isteyebilir, her 10 kelimede bir bizi teste sokmasını ve daha önceden sorduğum kelimeleri hatırlatmasını isteyebilirim.
Diğer yandan, ChatGPT (yapay zeka) ile etkileşirken zihnimiz nasıl bir durumda olmalı? Bu konuda, yanlış cevap, pasif kalmak ve yapay zekanın yanıtını doğru kabul etmektir. Buradaki aktif zihinsel tutumu, bir kaç şekilde örneklemek isterim. Birlikte geliştirelim bu listeyi.
Hazır prompt kullanmayı tercih etmeyin. Yapay zeka için doğru prompt(komut) geliştirmek bir zihin kası gibidir. Kullanacak, geribildirim alacak ve iyileştireceksiniz ki bu kas gelişsin. Hazır prompt kütüphanesi veya başkasının promptunu kopyalamak bu kası öldürür. Kendinize şöyle bir prensip belirleyin. Asla, prompt kopyala yapıştır yapmayacağım. Bir yerden prompt almam gerekse de onu klavyeyle kendim yazacağım. Yazarken, neden bu promptu kullandığını düşüneceğim.
Promptları merak edin: Yapay zekanın ürettiği görseller ve içeriklerden daha çok o içeriği üreten promptu sevin. Yapay zeka üretimi bir içerik gördüğünüz zaman onun promptunu merak edin.
Eleştirisel şekilde okuyun: Yapay zekanın ürettiği içerikleri her zaman eleştirisel bir gözle okuyun.
Prompt mimari gibi okuyun: Yapay zekanın verdiği yanıtlar, promptunuzun farklı bölümlerini yansıtan yanıtlardır. Yapay zekanın yanıtını okurken, aslında promptta yapabileceğiniz değişiklerin, sonuçta nasıl değişiklikler yapabileceğini merak ederek okuyun.
İlk cevabı kabul etmeyin. Yapay zekanın verdiği ilk yanıt sizin için ideal olsa da, promptta yapabileceğiniz küçük değişiklerle farklı girdilerle, farklı yanıtlar isteyin. Böylece siz, sadece yapay zekaya bir şey ürettirmiş olmayacaksınız. Yapay zekaya bir şey ürettirirken, komutta yaptığınız küçük değişikliklerin sonuçta neler yarattığını test etmiş de olacaksınız.
Yapay zeka, kullanımımız, tüm ödevlerini yapay zekaya yaptıran bir öğrenci gibi olmasın. Burada paylaştığım ilkelerle, yapay zekanın zihnimizi tembelliğe teşvik etmesini engelleyip, yapay zekayla daha da güçlenen bir zihne yol alabiliriz.
Siz ne dersiniz?
Odağımızı yapay zeka araçlarından çıkarıp yapay zeka araçlarını nasıl bir ilişki kurduğumuza taşıyalım mı?
Yapay zekayı vurgulu kullanmak için siz ilham aldınız mı?
Haftanın ilhamları
Liderlik Diliniz Nedir? Bu TED konuşması son zamanlarda beni en çok genişleten TED konuşmalarından birisi oldu. Liderlik tarzımız, tek bir tarz olmak zorunda değil. Olay, tarzları ve etkileşim biçimlerini birer dil olarak görmek ve bu diller arasında hızlıca geçiş yapabilmek. Bu TED konuşmasıyla, bu farklı dillerin farkına varacaksınız. Liderlik tarzını, liderlik dili olarak görmek de sizi özgürleştirecek.
Milano’dan markanıza ve yeni fikirlerinize ilhamlar: Milano gezimden markalar gözüyle ilhamları sıraladığım bir yazı oldu. Bence, buradaki maddelerden her biri üzerine bir makale yazılır. Sizde de yeni kapılar açmasını umarım (Bu arada, linkedin’de haftalık bir iş dünyasına yönelik ilham bülteni hazırlıyorum. Abone değilseniz kolayca abone olabilirsiniz)
Maria Popova’dan 17 Ders: Maria, şiirsel anlatımıyla; kültür dünyasından ilhamları anlatımıyla hep hayran olduğum bir yazar. Blogunun 17 yılında, 17 yıldan aldığı 17 dersi yine şiirsel bir şekilde paylaşmış. Saklamalık.
Yorumlarınızla, fikirlerinizle bu ilhamı birlikte geliştirelim. Hepimize şimdiden ilhamOlsun!
İlhamOlsun’da olduğunuz için güzel yorumlarınız için teşekkür ediyorum.
Hafta içi paylaşımlarımı Instagram ve Linkedin’den takip edebilirsiniz.
Zamanınız ve ilhamdaşınız olarak kabul ettiğiniz için teşekkür ederim.
Sevgilerimle
Özgür
➡️ Ozgur Alaz - Instagram (Instagram’da günlük ilham hikayeleri paylaşıyorum